Sách và văn hóa đọc

DLA


Sách với bạn đọc

Sách đối với mỗi người trong chúng ta luôn là vật bình dị, thân thương và gần gũi nhất. Từ những câu chuyện cổ tích xưa bà hay kể đưa mình giấc ngủ cho đến sách giáo khoa, giáo trình đi cùng những cô bé, cậu bé từ lúc còn thơ đến ngày trưởng thành. Sách vẫn như thế, luôn gắn bó và đồng hành cùng mỗi người qua những giai đoạn của cuộc đời.

Khi trưởng thành, sách lại càng gắn bó với ta nhiều hơn nữa trong suốt hành trình tìm kiếm tri thức, chinh phục sự rộng lớn của kho tàng tri thức nhân loại, kinh nghiệm được đúc kết, truyền thừa qua hàng thế hệ.

Sách là người bạn từ thuở ấu thơ cho ta nhiều ước mơ cho đến người thầy, người bạn kề vai cho ta hiểu biết, cách thức đối nhân, xử thế và cả những kiến thức nghề nghiệp cho sự nghiệp của mình.

data

Sách không chỉ là những môn học, có đôi lúc khô khan, mà cũng lắm khi gần gũi đến lạ. Sách là cả một thế giới của những nội dung bao hàm nhiều khía cạnh của xã hội, của tri thức. Sách giúp ta bay bổng qua những gam màu của tuổi thơ, của trí tưởng tượng, của giấc mơ và cả hiện thực qua những trang thơ ca, truyện cổ đã đi vào tuổi thơ của hàng triệu con người, giải tỏa những âu lo, muộn phiền sau những giờ học tập, làm việc căng thẳng.

Mỗi nếp gấp của trang sách đều mang những câu chuyện của riêng mình. Nếp gấp ấy có thể là bài học khó còn đang dở dang, hay điều tâm đắc lưu lại để lần sau tìm ngay sẽ thấy, hay chăng một điều gì còn để ngỏ vì lời gọi mời của lũ bạn để kịp giờ hẹn thả diều, đá bóng...

Đi cùng với sự phát triển của xã hội, sách đến với ta với nhiều hình thái khác nhau và biến đổi không ngừng phục vụ cho nhu cầu của cuộc sống, ngày càng hiện đại và thuận tiện hơn rất nhiều. Từ những ngày xa xưa, sách đến với chúng ta qua những chiếc lá, cuộn giấy để ghi chép lại thi ca, rồi phát triển qua nhiều giai đoạn khác nhau, công nghệ in ấn xuất hiện làm thay da đổi thịt diện mạo của sách qua công nghệ in ấn và phát triển qua hình thức sách điện tử ngày nay.

Có thể nói, sách luôn gắn bó với mỗi người trong suốt quá trình phát triển của lịch sử, từ những lời truyền miệng, thơ ca dân gian đến những sách chuyên khảo, chuyên ngành mang đậm giá trị về văn hóa, giá trị học thuật và tinh hoa của nền tri thức hiện đại. Đi cùng với sự phát triển đó, văn hóa đọc cũng thay đổi để đáp ứng sự phát triển xã hội.

Văn hóa đọc trong thời đại hiện nay

Với nhiều cách tiếp cận, thông tin ngày nay đến với chúng ta qua nhiều kênh như sách, báo, tạp chí, bản tin in mà còn cả báo điện tử, các kênh thông tin, thời sự và cả sách điện tử. Vậy văn hóa đọc là gì? Ba yếu tố cốt lõi để tạo nên văn hóa đọc đó là Thói quen đọc - Khả năng lựa chọn - Cách đọc sách.

Văn hóa đọc được hiểu là một loại hình hoạt động văn hóa; đọc sách báo nói chung là tiêu thụ và quảng bá những giá trị văn hóa; các giá trị từ sách báo mà người đọc tiếp nhận, đã được hiện thực hóa và làm nền tảng để tiếp tục sáng tạo nên những giá trị mới. Văn hóa đọc ở đây chính là thái độ, cách ứng xử của chúng ta với tri thức, sách vở. Phải biết đọc sách sao cho hợp lý và bổ ích. Đọc sao cho hợp với quy luật tiếp cận tri thức. Văn hóa của việc đọc sách thể hiện qua việc nhận thức với việc đọc sách, tổ chức việc đọc sách và ứng xử sau khi đọc sách. Khi mà chúng ta nhận biết được tầm quan trọng của sách và văn hóa đọc, người đọc sẽ tận dụng tối đa để mang lại hiệu quả cao nhất và phục vụ cho nhu cầu sử dụng của mình.

data

Trong xu thế phát triển hiện nay, hình thái của sách thay đổi làm cho phương pháp đọc cần phải thay đổi cho phù hợp. Thư viện truyền thống đang dần được thay thế và phát triển trở thành các hình thái cho phù hợp với nhu cầu sử dụng của người đọc như thư viện số, thư viện trên mây. Từ đó, hình thái của sách đang dần thay đổi và đang dần thu hút sự quan tâm của đọc giả là ebook- sách điện tử. Ngày nay, với sự đa dạng về số lượng của các kênh giải trí dần làm cho người đọc dần quay lưng lại với văn hóa đọc. Cuộc sống tất bật hối hả không ngừng cuốn con người vào trong vòng xoáy của nó lấy đi những khoảng thời gian “thả hồn” vào từng trang sách. Sách điện tử ra đời đã góp phần nào đáp ứng được nhu cầu đọc của mọi người mà không cần phải mang, vác theo nhiều sách nặng nề, cồng kềnh để phục vụ cho việc đọc. Với sự tiện lợi của mình, sách điện tử giúp người đọc không chỉ đọc được nhiều sách hơn mà còn đa dạng các thể loại sách mà không phải lo lắng về nơi cất trữ sách, bảo quản sách chống mưa nắng, nấm mốc. Mạng internet ngày nay đã lan tỏa đến từng ngóc ngách của phố phường, lan tỏa đến tận những vùng quê xa xôi của quê hương tạo điều kiện thuận lợi cho văn hóa đọc sách trong thời đại mới. Nhiều nhà sách, đơn vị phát hành cũng nắm bắt kịp xu hướng này với các bản sách điện tử và tạo không gian lưu trữ cho người mua lưu lại những bản sách của mình.

Nhưng đôi khi, chúng ta sẽ nhớ và cảm thấy trân quý hơn rất nhiều khi cầm trên tay quyển sách mới tinh khôi thơm mùi mực in và những trang giấy thẳng mang màu hoài niệm. Sẽ không còn những phút giây nôn nao chờ đón những trang sách mới thơm mùi mực về trên tay mà đó là những động tác chạm, lướt thao tác trên màn hình “phẳng, lạnh” của các thiết bị cá nhân như điện thoại thông minh, máy tính bảng.

Thời gian luôn xoay vần, vạn vật luôn biến đổi để thích ứng với nhịp điệu hối hả của cuộc sống, nhưng sách vẫn là một điều gì đó rất đỗi thân quen và tự hào của mỗi người. Cuộc sống dù nhanh đến đâu, hãy dành cho mình một góc nhỏ thân quen, một tách trà dịu nhẹ bên cạnh một quyển sách in và tạm quên đi những mưu sinh, lo toan ngoài kia để tâm hồn được nghỉ ngơi sau những bộn bề, được thỏa mình trong thế giới của những trang sách – người kỹ sư sửa chữa những tâm hồn nhiều chỗ trống, cần được an ủi, vỗ về và lấp đầy bạn nhé!

Hoàng Thi

Trên thế giới, ngày hội đọc sách, lễ hội sách... đã và đang mang đến những giá trị vô cùng to lớn và thiết thực cho đời sống của con người. Các sự kiện về sách diễn ra hằng năm đều thu hút được sự quan tâm của đông đảo người đọc, các nhà nghiên cứu, nhà quản lý... Nhận thấy tầm quan trọng của văn hóa đọc, ngày 24/2/2014, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 284/QĐ-TTg lấy ngày 21 tháng 4 hằng năm là ngày Sách Việt Nam để khuyến khích và phát triển phong trào đọc sách trong cộng đồng.

Ngày Sách Việt Nam 21/4 ra đời nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng trong việc phát triển kiến thức, giáo dục, kỹ năng tư duy và rèn luyện nhân cách của con người. Đây chính là một ngày hội của những người yêu sách. Đây là sự kiện văn hóa quan trọng không chỉ với người yêu sách mà còn với cả xã hội. Đây là dịp để tôn vinh những giá trị to lớn của sách, khẳng định rõ vai trò, tầm quan trọng của sách với đời sống xã hội, đồng thời cũng là dịp để tôn vinh những con người tham gia sưu tầm, sáng tác, xuất bản... sách.